Chứng phế khí hư yếu ở trẻ em

Khái niệm

Chững Phế khí’ hư yếu ở trẻ em là tên gọi chuíìg các chứng trạng do các bệnh bo, suyễn tái phát nhiều lần, điều trị lâu ngày khổng khỏi, Phế khí bị tổn thương, phát sinh đoản hơi ‘thiểu khỉ, hố hấp không lợi hoặc công nảng bảo vệ bên ngoài của tạng Phế hạ thấp gây nên bệnh.

Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là đoản hơi, động làm càng tăng, khó thồ, thậm chí há Ihiệng thở suyễn, tự ra mố hôi, tiếng nói thấp khẽ, sác mặt trấng bệch, sắc môi lihợt, chất lưỡi non bệu, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch Tế Nhược. Lại do dễ tự ra mồ hôi, thường bị ngoại tà xâm phạm mà gây nên cảm mạo.

Chứng này gặp nhiều trong các bênh Háo suyễn, Khái thấu, Hãn chứng.

Chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em nên chẩn đoán phân biệt với các .chứng Phế Tỳ khí hư ở trẻ em, chứng Phế Thận khí hư ở trẻ em, chứng Tâm Phế khí hư ở trẻ em, chứng Phế dương hư ở trẻ ém.

Phân tích

Chứng Phế khí hư yếu trong các tật bệnh khác nhau, biểu hiện lâm sàng cũng không giống nhau.

Như bệnh Háo suyễn xuất hiện chứng Phế khí hư yếu, biểu hiện lâm sàng có các chứng khó thở, đoản hơi yếu, há miệng thổ suyễn không nằm ngửa được, sắc mặt kém tươi, tinh thàn mỏi mệt; Điều trị nên bổ chỗ hư của Phế khỉ, tả cái thực đo Phế bị uất để dẹp cơn suyễn, chọn dùng bài Hoàng kỳ thang (Tạng phủ tiểu bản dược thúfíj.

Bệnh Khái thấu xuất hiện chứttg Phế khí hư yếu, biểu hiện lâm sàng là ho kéo dài, tiếng ho yếu sức, khđ thở, hễ động làĩtì thỉ đoản hơi; Điều: trị dùng bài Bổ Phế tán <Y tông kim giám).

Chứng Phế khí hư xuất hiện trong chứng Tà nhiều mồ hôi là do biểư khí không bền, cổng nàng bảo vệ bên ngóài hạ thấp, biểa hiện lâm sầng chủ yếu lâ mình lạnh, tự rá mồ hôi, thỉếu hơi biếng nói, không chịu nổi phong hàn; điều trị nêii bổ Phế cố biểu, cho uổng bằi Ngọc bình phong tán (Đan Khê tăm pháp).

Chẩn đoán phân biệt.

Chứng Phế Tỳ khí hự ở trẻ em với chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em, thuộc tính hai chứng bệnh Dày đều ỉà Khí hư, vị trí bệnh lại cùng ở một Tạng Phủ, cho nên lâm sàng có thể thấy các chứng hô hấp khí yếu, thiểu khí biếng nói, độọg làm thì suyễn thở. Nhưng vì chứng Phế Tỳ khi hư có kiêm cả Tỳ khí hư_r cho nên thường kèm theo các chúng kém ăn bụng dưới trướng, ỉa lỏng, tinh thàn mỏi mệt, thể trạng gày còm. Hơn nữa chứng Phế Tỳ khí hư ở trẻ em, thường là do Tỳ khí hư dẫn đến Phế khí hư, tức là nói “Bệnh mẹ liên lụy đến con”, lâm sàng có thể thấy các chứng trạng ngực khó chịu và nhiều đờm, căn cú vào đó mà phân biệt.

Chứng Phế Thận khí hư ở trẻ em với chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em: Phế chủ khỉ, Thận chủ nạp khí. Chứng Phế Thận khí hư ở trẻ em biểu hiện lâm sàng đột xuất nhất là thì thở ra nhiều, thì hút vào ít, nạp khí khó khăn, động làm thì thở suyễn, không nàm ngửa được, so với chứng Phế khí hư yếu đều nậng hơn; Đây là vì chứng Phế Thân khí hư ở trẻ em phần nhiều do chúng Phế khí hư yếu ở trẻ em lâu ngày phát triển nên, đó là chúng Phế khí hư yếu ở trẻ em biểu hiện thêm một bước nậng thêm – những đặc điểm ấy là cơ sở chẩn đoán phân biệt giữa hai chứng.

Chứng Tẩm Phế khí hư ở trẻ em với chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em: Phế chủ khí, Tâm chủ huyết, bai Tạng cùng ở Thượng tiêu. Phế khí ở trẻ em vốn yếu, dễ bị ngoại tà làm hại, Phế khí tổn thương càng dễ dẫn đến Tâm khí bị tổn hại. Chứng Tâm Phế khí hư ở trẻ em tẩt phải có các chứng hồi hộp không yên,, mạch Pộíig Sác hoặc Kết Dại. Tâm khí bị tổn hại cũng có thể liên lụy đến Phế càng hư nên hô hấp yếu, hễ động Ịàm thì suyễn nặng so với chứng Phế khí hư yếu lại càng rõ rệt. vì vậy chứng Tâm Phế khí hư ở trẻ em biểu hiện lâm sàng chủ yếu là hồi hộp, ngực khó chịu, đoản hơi vối chứng Phế khí hư yếu đơn thuần khó thở đoản hơi hoặc thiểu khí ctí chỗ khác nhau.

Chứng Phế dương hư ở trẻ em với chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em: Phế chủ trị tiết, tư hô hấp, có thể thông điều thỏy đạo. chứng Phế dương hứ ở trẻ em vối chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em cùng thuộc Hư chứng nhưng mức độ cđ khác nhau. Chứng Phế dương hư là chỉ công năng riêng của tạng Phế giáng thấp, ngoài những biểu hiện lâm sàng Phế khí hư yếu như thở khẽ, thiểu hdi biếng nói, tự ra mồ hôi, còn có thể thỗy các chứng mặt mát phù thũng, cơ thể lạnh, tay chằn ỉạnh, ho nhổ ra đờm loãng, do công nâng thông điều thủy đạo của Phế giảm sút, tạo nên những biểu hiện thủy thấp, đàm ẩm đọng ở trong. Những chứng trạng và cơ chế bệnh đó khác nhau, có thể làm cản cứ để phân biết chứng Phế dương hư ở trẻ em với chứng Phế khí hư yếu ở trẻ em.

IV. Trích dẫn y văn

Sau khi mác bệnh nặng và ốm kéo dài hoặc sau khi uống thuóc hàn lương quá khắc phạt hoặc sau khi thổ kéo dài, tả kéo dài đột nhiên thấy thở gấp giống như Suyễn mà không phải suyễn, hơi thở ngắn gấp gọi là khí đoản. Doản là cơ sở của Đoạn, là khí sáp thoát vậy (Háo suyễn chứng trị – Ảu ấu tập thành).

Lại có chứng hư bại, đột ngột há miệng suyễn nặng, thở vào ít thở ra nhiều mà hdi thở ra, ‘vào không vướng trệ, đó là Thận không nạp khí, phù tán ra bên ngoài,

Chứng Hư suyễn, thiếu khí mà ngán rít, cho uống Hoàng kỳ thang của Khiết Cổ (Ấu khoa tạp bệnh tâm pháp yếu quyết – Y tông kim giám).

Con người cảm thấy hơi thở giữa hợi ở trong và hơi ở ỊỊgpài không nối tiếp nhau tỏc là đại ;khí hư mà muốn hãm, không thể gắn bò để nâng Phế lên (Trị dại khí hạ hăm phương – Y học trung trung tham tây lục)