1. Nguyên nhân:

Chứng tâm thận dương hư là triệu chứng vì dương khí của 2 tạng tâm và thận không đủ mà biểu hiện ra. Người vốn là dương hư, hoặc lao quyện, nội thương, bệnh lâu không khỏi, đều có thể gây ra chứng này.

2. Chứng trạng:

Tâm quý, chính xung, hơi thở ngắn gấp, đầu choáng váng, sắc mặt xạm tối, môi móng xanh tím, người lạnh, chân tay lạnh, tiểu tiện không lợi, thân phù, chân càng phù hơn. Lưỡi bệu, sắc nhợt hoặc tím, rêu trắng trơn, mạch trầm vi.

3. Cơ chế bệnh sinh:

Tâm ở trên cách mạc là hoả tạng. Dương khí ở thận là căn bản của con người. Dương khí của tâm thận hỗ trợ hợp tác nhau, thì có thể sưởi ấm cho tạng phủ, tay chân, gân cốt, vận hành huyết mạch. Khi tâm thận dương hư thì thường thấy âm hàn thịnh ở trong, và những bệnh về huyết ứ, nước đọng. Tâm thận dương hư không cổ động được, hàn tuỷ ở hạ tiêu không hoá được làm cho thủy tà tràn lên, thủy khí lăng tâm thì tâm quý, chính xung. Hàn thủy bắn vào phế thì làm cho thở xuyễn gấp. Dương suy không ôn dưỡng được cơ thể, cho nên người lạnh, chân tay lạnh. Tâm thận dương hư, khí huyết không nuôi dưỡng lên đầu mặt được cho nên đầu mặt choáng váng, sắc mặt tối xạm, lưỡi bệu sắc lưỡi nhợt. Khí hư không vận được huyết mạch thì môi móng xanh tím. Dương khí hư nhược, khí hoá thất thường, thủy dịch đọng lại cho nên tiểu tiện không lợi, thủy thấp tràn ra ngoài da, thì toàn thân phù thũng. Dương hư thiếu sức vận huyết cho nên mạch trầm vi.

Điểm chính để chẩn đoán là: Tâm quý, thủy thũng cùng với chứng dương hư.

4. Luận trị:

– Phép trị: Ôn bổ thận dương, an tâm thần.