Công hiệu khác nhau
Đại thanh diệp thanh nhiệt, lương huyết, giải độc, cùng với thanh đại công dụng gần giống nhau.
Nhưng đại thanh diệp đắng, mặn. đại hàn. Thanh thực hỏa ở tâm vị, lương huyết, tiêu ban, thiên về chữa cho tâm, vị.
Thanh đại mặn, hàn, hay tả can hỏa, lương can, ổn định bệnh kinh, thanh thấp nhiệt, hóa ứ tiêu tích. Dùng điều trị thiên về cam, phế kinh.
Chủ trị khác nhau
1- Đại thanh diệp chủ trị ôn bệnh, ban chẩn Thanh đại chủ trị thổ, nục huyết.
Đại thanh diệp thanh ôn độc, lương huyết, tiêu ban, thích ứng dùng cho huyết nhiệt, độc thạch sinh ra ban chẩn, đơn độc.
Như “Bổ khuyết trừu hậu phương” trị ôn độc phát ban. Dùng đại thanh diệp, cam thảo, a-giao, đậu thị, sắc nước uống.
“Đậu chẩn tân pháp” bài đại thanh thang (đại thanh, nguyên sâm, sinh địa, thạch cao, tri mẫu, mộc thông, địa cốt bì, kinh giới, cam thảo, đạm trúc nhự) Trị bệnh đậu chẩn sắc thái rất đỏ, hoặc hơi tím, hoặc phát ra quá nhiều.
Thanh đại thanh nhiệt, lương huyết, tả can dùng để tả can hỏa phạm vào vị hoặc mộc hỏa hình kim (nghĩa là hỏa khắc kim) – làm cho huyết nhiệt, huyết đông sinh ra thổ huyết nục huyết.
Như “suyễn hiệu phương” – bài thanh kim tán (thanh đại). Lấy nước uống chữa thổ huyết không chỉ.
“Trung tàng kinh” – thánh bính tử (thanh đại, hạnh nhân) dùng gạo nếp nấu cháo ăn để chữa chứng (ho máu).
2- Đại thanh diệp chủ trị đại đầu ôn, tai điếc
Thanh đại chủ trị kinh giản, khái thấu, đàm nhiệt.
Đại thanh diệp thanh nhiệt lương huyết, thanh thực nhiệt ở kinh vị, giải nhiệt độc gây nên bệnh nóng đau đầu dữ dội, ngực nóng, tai điếc.
Như “Tuyền châu bàn thảo” trị bệnh đại dầu ôn. Dùng ít đại thanh diệp rửa sạch, giã nát đáp vào chỗ đau. Lại lấy một ít lá đại thanh khác sắc nước uống.
“Thánh tễ tổng lục” – bài đại thanh hoàn (đại thanh, đại hoàng, chi tử, hoàng kỳ, thăng ma, hoàng liên, phác tiêu, dùng mật hoàn to bằng hột ngô). Mỗi lần uống 30 viên dùng nước trắng uống thuốc, để chữa bệnh ngực nóng tai điếc.
Thanh đại không những dùng trị các bệnh kể trên, mà còn thanh nhiệt, tả can, dùng chữa can nhiệt dẫn đến mộc hỏa khác phế kim sinh chứng ho suyễn đờm nhiệt.
Như “Linh sinh biên” – trị tiểu nhi kinh giản, nên dùng thanh đại nghiền ra nước mà cho uống.
“Chứng nhân mạch trị” – bài thanh đại hải thạch hoàn (thanh đại, hải thạch, qua lâu nhân, xuyên bối mẫu) trị phế kinh co đờm nhiệt sinh ho suyễn.
“Vệ sinh hồng bảo” bài thanh cáp hoàn (thanh đại, đoàn cáp phấn) trị can hỏa phạm phế, đầu váng, tai ù, khái thấu đới huyết, cổ họng không lợi, ngực và sườn đau.
3 – Lá đại thanh chủ trị bệnh hoàng đảm Thanh đại chủ trị các bệnh tích tụ
Lá đại thanh thanh nhiệt , giải độc, dùng chữa nhiệt độc sinh chứng hoàng đảm. Như “Phương mạch chính tông” dùng lá đại thanh, nhân trần, tần bông, thiên hoa phấn trị bệnh hoàng đảm uống nhiều
Thanh đại hoa ứ, tiêu tích. Như “Thánh tễ tổng lục” – bài tục tủy tử hoàn (tục tủy tử, nhị phấn, thanh đại trị tích tụ thành khối, đến chứng tích nước dãi. Bài thành hoàng tán (thanh đại hùng hoàng kết thành – hai vị tỷ lệ bằng 9:1 để trị bệnh mạn tính tế bào bạch huyết kết thành hạt bình quân 10. 1 ngày (3-33 ngày) tỳ tạng mới rút bé lại. Tỳ tạng rút bé tối thiếu bình quân bằng 7- 9 ngày (trích từ “trang tây y kết hợp tạp chí” 1981 – 1)
4 – Lá đại thanh chủ trị phong chẩn, đơn độc Thanh đại chủ trị thấp tích, thấp chẩn.
Lá đại thanh thanh nhiệt, lương huyết, tiêu ban, dùng chữa phong chẩn, đan độc. Như “bản thảo hối ngôn” trị phong chẩn, đơn độc. Dùng lá đại thanh giã nát, đắp vào ắt tan.
Thanh đại thanh thấp nhiệt dùng chữa thấp nhiệt sinh thấp tích, thấp chẩn.
Như “Toàn quốc trung thảo dược hối biên” dùng thanh đại luyện thành cao (lấy thanh đại, thuyên thạch cao, hoàng bá, hoạt thạch, phàm sỉ lâm trị các chứng thũng thấp chẩn. “Điều thi bảo anh tập” Bài thanh kim tán (bạch giao hương cáp phấn, thanh đại) trị tiểu nhi thấp tiên, tầm dâm sang (bệnh sang chẩn lấn dần dần)
Đặc thù chữa khác nhau
“Thánh tế tổng lục” Đại thanh hoàn trị ngực nóng, tai điếc: dùng lá đại thanh, đại hoàng, chi tử, thăng ma, hoàng liên, mỗi vi hai lạng, tất cả đều giã nát nhỏ, dùng mật hoàn bằng hột ngô. Mỗi lần uống 30 viên, đùng nước chiêu đi.
“Nguyên cơ khởi vi súc tỵ bích vân tán: nga bất thực thảo tiên, thanh đại, xuyên khung mỗi thứ 1 đồng đều tán nhỏ. Trước hết ngậm nước đầy mồm, mỗi lần dùng bằng một hột gạo, cho vào trong mũi, thấy nước mắt chảy ra thì thôi. Trị mắt đỏ. mờ mờ, sợ ánh sáng đau rất, phong sang tỵ tắc, đầu nhức, ngực đau xót, nhử che kín con ngươi, nước mắt đặc và dính.
“Dương y đại toàn” bài ngưu hoàng thanh đại tán (ngưu hoàng – thanh đại mỗi thứ 5 phân, bằng sa 2 đồng, chu sa, nhân trung bạch, long cốt các vị này mỗi thứ 1 đồng, băng phiến 2 phân tất cả đều tán nhỏ, dùng nước cam thảo làm thang sau dùng súc miệng, thổi vào chỗ đau để chữa chân răng thấy cam răng thối, mà chân răng nung mủ sắc xanh.
Để lại một phản hồi