Rễ cau: Thực hư công dụng đối với sức khỏe

Từ xưa, cây cau đã gắng liền với làng quê Việt Nam. Các cụ già hay ăn trầu, hay trong đám cưới, có trầu cau. Ngoài công dụng của quả cau, thì rễ cau có công dụng gì? Hôm nay chúng ta cùng đọc và tìm hiểu xem thực tế và công dụng của rễ cau có như lời đồn không nhé.

Rễ cau là gì?

Ai cũng biết, rễ cau hẳn là rễ của cây cau. Cây cau khá phổ biến ở nước ta. Quả cau được sử dụng rộng rãi, nhất là một phần trong đám cưới hỏi ở làng quê Việt Nam. Vậy rễ của cây này thể có công dụng gì? Chúng ta cùng từ từ khám phá nhé.

Rễ cau là phần rễ mọc nổi trên mặt đất của cây cau. Rễ màu nâu vàng hoặc cam tùy theo môi trường sống và tuổi thọ của cây cau. Phần rễ này thường chỉ lớn bằng ngón tay trỏ, chiều dài trong khoảng 10 – 20 cm.

Mô tả thực vật

Cây cau ta có tên khoa học là Areca catechu L, thuộc họ Cau dừa (Arecaceae). Thân cau là thân cột, cao hơn 20m, đường kính từ 10 – 15cm, phân làm nhiều đốt do sẹo của bẹ lá tạo thành. Cau là loài lá đơn, dài > 1.5m, phiến lẻ xẻ thùy, có hình lông chim. Lúc lá nong thì gấp nếp với nhau theo chiều dọc. Bẹ lá bao bọc xung quanh thân, dạng mo, khi rụng để sẹo. Hoa cau có màu trắng, mọc ở nách lá, phân thành nhiều nhánh. Quả hạch, hình trái xoan, khi sống màu xanh, chín hóa màu vàng.

Phân bố rễ cau

Cây cau phân bố nhiều nước trên thế giới như Malaysia, Myanmar, Indonesia, Philippines, Thailand and Vietnam. Tại Việt Nam, cau được trồng từ Bắc đến Nam, và là cây đem lại giá trị kinh tế cao.

Thành phần hóa học

Nghiên cứu báo cáo rằng các thành phần chính của cây cau là phenol (31,1%), polysaccharid (18,7%), chất béo (14,0%), chất xơ (10,8%) và ankaloit (0,5%). Lượng ankaloid chiếm từ 0.3 – 0.6%, bao gồm arecoline, arecaine , guvacoline, guvacine, arecolidine, homoarecoline và isoguvacine.

Công dụng dược lý rễ cau

Theo y học hiện đại

Kháng nấm, kháng vi khuẩn

Chiết xuất cồn từ rễ cau cho thấy nó có hoạt tính kháng nấm mạnh và có hiệu quả ức chế các loại nấm như Candida, Aspergillus, và Penicillium notatum Do đó, rễ có vai trò trong sản xuất thuốc kháng nấm. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, ngoài rễ, thì vỏ cau, hay hạt cau cũng có khả năng chống nấm.

Diệt giun sán

Theo y học cổ truyền Trung Quốc, cây cau đã được sử dụng như một chất tẩy giun sán vì nó có thể ức chế nhiều loại ký sinh trùng vì nó có chứa Arecoline. Ngoài ra, arecoline từ rễ cây cau có thể cải thiện tâm trạng trong bệnh tâm thần phân liệt và rối loạn lo âu.

Hỗ trợ chức năng tiêu hóa

Arecoline giúp tăng nhu động ruột, tăng tiết nước bọt, giúp điều trị chứng khó tiêu, đầy bụng và táo bón.

Ảnh hưởng đến hệ nội tiết

Tác dụng của arecoline trong rễ cây cau đối với hệ thống nội tiết chủ yếu là làm tăng sự giải phóng hormone giải phóng cortisol nội sinh (CRH) bằng cách kích thích trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận, có tác dụng giảm stress, giảm đau.

Chống oxy hóa

Theo báo cáo, cây cau Areca catechu L. có khả năng chống oxy hóa mạnh, nhờ vào polyphenol và flavonoid; theo nghiên cứu của nhà khoa học Zhang và cộng sự. Ngoài ra, nghiên cứu thấy rằng chiết xuất ethanol của rễ cau có khả năng loại bỏ gốc tự do mạnh hơn cả rễ cau.

Cải thiện sức khỏe nam giới

Theo nghiên cứu, rễ của cây cau có chứa các hoạt chất có tác dụng mạnh trong việc kích thích và tạo cảm giác hưng phấn, kéo dài thời gian quan hệ. Năm 2001, sau vài phút tiêm chiết xuất từ rễ vào chuột thì nó bắt đầu tìm bạn tình và giao phối ngay lập tức. Thời gian giao phối cũng kéo dài hơn bình thường.

Chữa trị các bệnh lý thận

Năm 2000, nghiên cứu trên bệnh nhận bị thận hư và yếu được cho sử dụng chiết xuất rễ cây cau cho thấy chỉ sau vài ngày giúp cải thiện chức năng thận, cải thiện sức khỏe.

Chữa trị bệnh liệt dương

Ankaloid là thành phần chiếm hàm lượng cao nhất. Nó có khả năng kích thích mạnh mẽ lên hệ thần kinh trung ương, nơi điều phối và kiểm soát cảm giác hưng phấn khi quan hệ.

Làm tăng lưu thông máu đến khu vực xương chậu, kích thích cương cứng dương vật, cải thiện chứng liệt dương.

Không những vậy, sử dụng chiết xuất từ rễ cau còn kích thích tinh hoàn sản sinh tinh trùng, cải thiện chất lượng tinh trùng giúp sớm có con.

Theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, cau vị đắng, cay, chát, tính ôn.

Giúp tiêu hóa, sát trùng. Dùng điều trị chứng sán lãi, nhiều loại ký sinh trùng đường ruột, thực tích khí trệ, bụng đầy tiện bón, chứng tả lị mót rặn, phù (thủy thũng).

Những lưu ý khi sử dụng

Khi sử dụng, ngoài phần rễ thì bạn cũng cần chú ý những bộ phận khác của cây cau. Arecoline, thành phần hoạt tính của trầu không, cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản. Nghiên cứu của nhà khoa học Hu. và cộng sự báo rằng dịch chiết cồn cau có ảnh hưởng đến tinh trùng của chuột đực, có thể làm giảm số lượng tinh trùng, giảm sức sống và tăng tỷ lệ dị dạng. Cụ thể:

• Hạt cau độc đối với chức năng sinh sản của chuột đực
• Arecoline có thể gây ra biến đổi nhiễm sắc thể trong tế bào tủy xương chuột.

Rễ cau có khả năng hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện sức khỏe nam giới, diệt giun sán,.. Tuy nhiên, nghiên cứu về tác dụng của loại dược liệu này chưa nhiều, thiếu bằng chứng khoa học uy tín.