Ma hoàng căn cùng phù tiểu mạch

MA HOÀNG CĂN CÙNG PHÙ TIỂU MẠCH

Công hiệu khác nhau:

Ma hoàng căn cũng phù tiểu mạch đều có công dụng cố biểu liễm hãn; dùng chữa biểu hư tự hãn, đạo hãn. Nhưng ma hoàng căn kiêm chỉ khái, chỉ suyễn mà phù tiểu mạch kiêm ích khí, dưỡng âm, thanh nhiệt, trừ phiền.

Chủ trị khác nhau

1 – Ma hoàng căn chủ trị tự hãn, đạo hãn.

Phù tiểu mạch chủ trị cốt chưng, lao nhiệt

Ma hoàng cam bình mà sáp, cố biểu, liễm hãn lực mạnh

Nên dùng chữa phế hư cơ biểu không cố nên tự ra mồ hôi, hoặc mồ hồi trộm.

Như “chứng trị chuẩn thằng” Ma hoàng căn tán (ma hoàng căn, đương quy, hoàng kỳ, luyện mẫu lệ, nhân sâm, cam thảo). Trị chứng sản hậu hư hãn không dứt.

“Đàm dã ông thí nghiệm phương” trị chứng hư hãn không cố mức độ (quá nhiều). Dùng ma hoàng căn, hoàng kỳ tán mạt, lấy nước phun vào làm như hồ, viên to bằng hột ngô. Mỗi lần dùng 100 viên cho tới khi khỏi bệnh thì thôi.

Tiểu phù mạnh dùng chữa khí âm lưỡng hư mà sinh tự hãn và đạo hãn. Nó ngọt, mặn và lương nên dưỡng âm, trừ nhiệt. Dùng chữa hư lao, cốt chứng, lao nhiệt. Dùng vị này phối hợp với địa cốt bì, mẫu đơn bì, ngân sài hồ, sinh địa, hoàng kỳ.

2 – Ma hoàng còn dùng chữa dư tà trệ ở phế sinh ho, suyễn

Tiểu phù mạch chữa tâm hư, phiền cấp

Ma hoàng căn kiêm chữa ho suyễn, và thường trực ở phế để trừ dư tà, nên còn dùng để giải biểu trừ dư tà; chính dư tà đã sinh ra các bệnh ho suyễn, ra mồ hôi. Thiên về chữa ho có thể dùng thêm cát cánh, cam thảo, bách bộ, trần bì, tử uyển, hạnh nhân, hoàng cầm. Thiên về chữa suyễn thì dùng thêm hạnh nhân, hậu phắc, quế chi, bạch thược, sinh khương, đại táo.

Phù tiểu mạch ích tâm khí, dưỡng âm, trừ hư nhiệt. Nên dùng chữa âm hư, tâm phiền, đổi sang cắp thì dùng thêm cam thảo, đại tảo, bạch vi, đãng tâm.

Đặc thù chữa khác nhau

Danh y Vương Văn Đinh nói rằng: Tiểu thanh long thang, tùy thời căn cứ vào tình hình bệnh mà chú ý dùng phối hợp cho có đội ngũ. Trong phương thuốc có ma hoàng vận dụng có phân biệt cả về liều lượng. Bệnh biểu thực mới phát dùng ma hoàng, thứ đến dùng ma hoàng nhung. Kỳ sau nữa có suyễn ra mồ hôi thì dùng ma hoàng căn. Mỗi tễ lượng khoảng 30 khác. (Sơn đông trung y học viện học báo 1934)

Thiên kim phương ma hoàng căn phấn trị thận lao nhiệt, âm nang sinh sang; ma hoàng căn, thạch lựu hoàng mỗi thứ hai lạng, phối hợp với bột gạo 5 hợp. Ba vị trên tán nhỏ dây kỹ. Cũng như thường lệ dùng thuốc bột rắc lên chỗ loét lở, nếu thấy phấn rắc vào đã ấm lên thì lại tiếp tục rắc thêm cho đến khỏi.