Tai mũi họng là nhóm bệnh lý thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở trẻ em. Thay đổi thời tiết, khí hậu, vệ sinh môi trường, khói bụi…là những yếu tố chính dẫn gây bệnh. Các bệnh lý về tai mũi họng thường hay gặp như: Viêm tai giữa, viêm họng, viêm xoang, viêm amidan, viêm mũi dị ứng.

Viêm tai giữa thường được gây ra bởi nhiễm các tác nhân gây bệnh do virus, vi khuẩn hay nấm. Vi khuẩn gây bệnh viêm tai giữa thường gặp nhất là Streptococcus pneumoniae. Những trường hợp khác bao gồm Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis. Trong số các thanh thiếu niên lớn tuổi hơn và người lớn trẻ tuổi, nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh nhiễm trùng tai là Haemophilus influenzae.

Các loại virus như virus hợp bào hô hấp (RSV) và những loại gây ra cảm lạnh thông thường cũng có thể dẫn đến viêm tai giữa bằng cách làm tổn hại đến hệ thống phòng thủ bình thường của các tế bào biểu mô đường hô hấp trên.

Viêm tai giữa tiết dịch hay gặp ở trẻ em, tỷ lệ mắc chiếm khoảng 10 – 20% tuổi nhà trẻ, mẫu giáo. Thời gian giao mùa sang mùa thu, tầm tháng 9, tháng 10 là thời điểm trẻ dễ bị mắc bệnh nhất. Bệnh để lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Triệu chứng điển hình của viêm tai giữa như đau tai, sốt cao, đau nhức đầu, trẻ quấy khóc, chán ăn, tiêu chảy, ói mửa, kém phản ứng với âm thanh. Nguy hiểm hơn bệnh có thể gây biến chứng thủng màng nhĩ khiến người bệnh mất thính lực hoàn toàn. Để phòng ngừa căn bệnh này, cách tốt nhất là giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, tránh xa khói thuốc lá, trẻ nhỏ cần phải được bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu đời, giữ trẻ ở tư thế thẳng lưng khi cho trẻ bú bình đồng thời cho bé tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng của quốc gia.

Viêm họng là một trong những bệnh lý tai mũi họng dễ gặp nhất. Căn bệnh này được chia thành 3 loại là viêm họng trắng, viêm họng đỏ và viêm họng loét. Viêm xoang rất dễ gặp khi thời tiết chuyển mùa, đặc biệt khi tiết trời bắt đầu trở lạnh. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và nhanh tiến triển, nếu không được xem xét điều trị đúng có thể gây những biến chứng khó lường. Nếu bạn bị viêm xoang thường có biểu hiện đau nhức (vùng má, lông mày, giữa hai mắt, vùng gáy…), dịch nhầy chảy ra phía mũi, nghẹt mũi, điếc mũi…

Nguyên nhân gây bệnh viêm họng phần lớn là do virut gây ra, một số trường hợp có thể bị bệnh do vi khuẩn khi gặp phải các yếu tố thuận lợi như thay đổi thời tiết, khói bụi, sức đề kháng kém…

Triệu chứng của viêm họng là viêm đỏ niêm mạc họng màn hầu, trụ trước, trụ sau amidan, thành sau họng. Có thể có giả mạc ở họng và amidan, đau rát họng, khát nước, đau mình mẩy. Hạch viêm vùng góc hàm, sốt, ớn lạnh, nhức đầu.

Viêm xoang (VMX) là tình trạng viêm niêm mạc mũi và các xoang cạnh mũi, gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, vius, dị ứng, nấm, … bệnh thường hay gặp ở trẻ em dưới 6 tuổi.

Bệnh viêm xoang được chia làm 2 loại là viêm xoang cấp tính và mãn tính. Trong đó, những người mắc viêm xoang mãn tính dễ tái phát hơn và nguy hiểm hơn. Viêm xoang trẻ em thường hay gặp ở các cháu dưới 6 tuổi, bị viêm mũi dị ứng, viêm VA, viêm amidan. Bệnh thường khởi đầu ở các cháu gầy yếu, suy dinh dưỡng, hay sốt vặt, có cơ địa dị ứng, thường mắc bệnh viêm đường hô hấp trên, điều trị không khỏi dẫn đến viêm mũi xoang.

Còn ở người lớn hay mắc viêm xoang mạn tính là viêm niêm mạc mũi xoang với các triệu chứng: Đau nhức âm ỉ vùng mặt, ngạt mũi, giảm ngửi, ho, khịt khạc đờm, soi mũi thấy khe giữa, đôi khi cả khe trên có mủ. Người bệnh có thể bị sốt, kém tập trung, người mệt mỏi. Các triệu chứng này kéo dài trên 12 tuần.

Amidan là tổ chức đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể sản sinh ra kháng thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, vi rút gây bệnh. Tổ chức này cũng có thể bị viêm khi có quá nhiều vi khuẩn, virus xâm nhập khiến cho amidan bị quá tải. Viêm amidan có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên trẻ em và đối tượng thanh thiếu niên là những người dễ mắc bệnh nhất.

Ở giai đoạn cấp tính viêm amidan mới khởi phát gây ra các triệu chứng như đau họng, sốt, chảy nước mũi, hai amidan sung lớn, vùng họng viêm đỏ…; bệnh nhân viêm amidan mạn thường gây cảm giác đau nhói vùng họng, thỉnh thoảng ho khan, khàn tiếng, hơi thở hôi…Các triệu chứng này sẽ ngày càng tăng nặng khi bệnh chuyển qua giai đoạn mãn tính. Ở giai đoạn nặng, nếu viêm amidan tái đi tái lại nhiều lần trong năm, amidan sưng to cản trở đường ăn uống, gây khó thở và dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khác thì bạn cần phải được phẫu thuật để cắt bỏ amidan.

Viêm mũi dị ứng là căn bệnh phổ biến nhất trong các bệnh liên quan đến bệnh tai mũi họng. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến căn bệnh này như: thời tiết, môi trường, nấm mốc, cơ địa….

Nếu bạn bị viêm mũi dị ứng ngày qua ngày trong thời gian dài sẽ trở thành bệnh mãn tính. Khi đó, tình trạng nghẹt mũi xảy ra gần như thường xuyên, có khả năng dẫn đến ù tai, kèm theo nhức đầu, đau nặng đầu (những triệu chứng này khá giống với viêm xoang, rất dễ gây nhầm lẫn). Một số trường hợp người bệnh viêm mũi dị ứng mãn tính kéo dài có thể gây ra loạn khứu giác (mất mùi) hoặc ngủ ngáy do bị nghẹt mũi. Viêm mũi dị ứng tuy không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn nhưng chúng gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc thường ngày.

Khi có các biểu hiện của bệnh tai mũi họng, bạn không nên tự đi mua thuốc uống hoặc dùng lại đơn thuốc được kê từ lần trước mà phải đi khám tại các cơ sở y tế và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ