NGŨ TÍCH TÁN

(Hòa tễ cục phương)

Thành phần:

Bạch chỉ 120g

Xuyên khung 120g

Chích thảo 120g

Phục linh 120g

Đương qui 120g

Nhục quế 120g

Bạch thược 120g

Chế Bán hạ 120g

Trần bì 240g

Chỉ xác (sao) 240g

Ma hoàng 240g

Thương truật 960g

Can khương 160g

Cát cánh 480g

Hậu phác 160g

Cách chế và dùng: Nhục quế, Chỉ xác tán bột riêng, các vị khác trộn lẫn sao chung từ từ cho đổi màu, tán bột thô.

Mỗi lần uống 12g, cho vào 3 lát Gừng tươi sắc nước uống nóng.

Tác dụng: Tán hàn, giải biểu, ôn trung, tiêu tích.

Giải thích bài thuốc:

Ma hoàng, Bạch chỉ: phát hãn giải biểu.

Can khương, Nhục quế: ôn trung, tán hàn cùng trừ nội ngoại hàn đều là chủ dược.

Thương truật, Hậu phác: táo thấp kiện tỳ, tiêu thực tích.

Cát cánh, Chỉ xác: thăng giáng khí, làm tan khí trệ.

Đương qui, Xuyên khung, Bạch thược: hoạt huyết, tiêu ứ huyết.

Bán hạ, Trần bì, Bạch linh: táo thấp, hóa đờm, tiêu đờm tích.

Cam thảo: hòa trung.

Các vị thuốc hợp thành bài thuốc có tác dụng tiêu 5 loại tích: Hàn , Thực, Khí, Huyết, Đàm nên gọi là “Ngũ tích tán”.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chữa chứng biểu lý đều hàn. Lúc dùng thường tùy chứng gia giảm:

1. Nếu biểu hàn nặng, thay Nhục quế bằng Quế
2. Chứng biểu không rõ, bỏ Ma hoàng, Bạch chỉ. Biểu hư ra mồ hôi bỏ Ma hoàng, Thương truật.
3. Chứng lý hàn nặng gia Ngô thù du. Thương thực nặng gia Sơn tra, Thần khúc, Mạch

Bài thuốc có tác dụng hành khí hòa huyết nên có thể dùng cho bệnh nhân đau kinh, kinh nguyệt không đều, bỏ thuốc giải biểu gia Chế Hương phụ, Diên hồ sách để điều kinh chỉ thống.