DƯỠNG TẠNG THANG

(Hòa tễ cục phương)

Thành phần:

Bạch thược 64g Đảng sâm 24g

Nhục đậu khấu (nướng) 20g Chích thảo 32g

Kha tử bì 48g Đương qui 24g Bạch truật 24g Nhục quế 32g Mộc hương 56g

Anh túc xác (tẩm mật sao) 124g

Cách dùng: Anh túc xác có thể thay bằng Thạch lựu bì, tất cả tán bột thô, mỗi lần 8 – 12g. Sắc nước uống nóng. Có thể thay bằng thuốc thang, sắc uống.

Lượng gia giảm tùy theo tình hình bệnh.

Tác dụng: Ôn bổ khí huyết, sáp tràng cố thoát.

Giải thích bài thuốc:

Bài này chủ trị chứng tiêu chảy hoặc lỵ kéo dài do tỳ thận hư hàn nặng, có thể kèm theo sa trực tràng thường kèm đau bụng âm ỉ, chườm nóng giảm đau, người mệt mỏi, chán ăn, lưỡi nhợt rêu trắng, mạch “chậm, nhỏ”.

Trong bài:

Đảng sâm, Bạch truật: ích khí, kiện tỳ là chủ dược. Nhục đậu khấu, Nhục quế: ôn tỳ thận để chỉ tả.

Kha tử, Anh túc xác: sáp tràng cố thoát.

Mộc hương: điều khí lý tỳ, giảm bớt tính nê trệ của thuốc cố sáp.

Đương qui, Bạch thược: dưỡng huyết hòa huyết. Chích thảo: ích khí hòa trung điều hòa các vị thuốc.

Các vị thuốc hợp lại có tác dụng ôn trung sáp tràng, bổ dưỡng tạng khí đã bị tổn thương nên gọi là bài “Dưỡng tạng thang”.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chủ yếu dùng để trị chứng tiêu chảy kiết lỵ kéo dài do tỳ thận dương hư.

1. Trường hợp dương hư nặng, tỳ thận hư hàn gia Can khương, Phụ tử để ôn tỳ bổ thận.
2. Trường hợp do tả lỵ lâu ngày khí hư, khí hư, hạ hãm gây thoát giang (sa trực tràng) gia Hoàng kỳ, Thăng ma để bổ khí thăng đề.

Bài thuốc chữa có kết quả tốt chứng kiết lỵ mãn tính, viêm đại tràng thể tiêu chảy.

Chú ý:

Lúc dùng chữa các bệnh trên dặn bệnh nhân kiêng uống rượu, ăn chất dầu mỡ, cá tanh, chất sống lạnh.

Trường hợp có tích trệ chú ý gia thêm các vị thuốc tiêu thực đạo trệ.