HẢI PHÙ THẠCH CÙNG THẠCH CÁP XÁC
Công hiệu khác nhau
Hải phù thạch và hải cáp xác đều dùng để thanh phế, hóa đàm, nhuyễn kiên. Thường dùng chữa các chứng đàm nhiệt uất kết gây ra ho suyễn, khạc ra đờm, không được trong sáng, đến bệnh tràng nhạc. Nhưng hải phù thạch tính vị mặn hàn, chất nhẹ thường đi lên thiên vào thượng tiêu phế kinh, mà thanh phế tiêu lão đàm, lại kiêm sơ thông thủy ở thượng nguồn để thông lâm lậu – trong điều trị nặng về các bệnh ở phế, vị, can, thận kinh.
Chủ trị khác nhau.
1 – Hải phù thạch chủ trị đàm nhiệt, khái thấu
Hải cáp xác lại chủ trị đàm huyết uất kết ở ngực, suyễn gây đau nhức các chứng. Hải phù thạch thanh phế, hoa đàm. Dùng chữa các bệnh khái thấu do đàm nhiệt uất kết phát sinh. Đờm đặc, không trong sáng, thậm chí có cả máu.
Như “Y học tổng chứng lục” bài hải phù thạch, hoạt thạch tán (hải phù thạch, phi hoạt thạch, hạnh nhân, bạc hà) dùng bách bộ làm thang sắc uống, trị tiểu nhi thiên hao (ho suyễn, gào thét), nhất thiết phong thấp táo nhiệt, chữa khái thấu đàm suyễn.
Hải cáp xác không những thanh giáng đàm nhiệt, chữa được chứng đàm nhiệt uất kết phát sinh khái thấu, suyễn, mà hóa ứ trệ, tả can thích ứng dùng chữa huyết ứ, đàm kết ở can, phế phát sinh các bệnh ngực sườn đau nhức.
Như “Chứng trị chuẩn thằng” Bài hải cấp tán (hải cáp, đoàn hoạt thạch, cam thảo, mang tiêu) dùng trứng gà điều trị đàn bà bị thương hàn, huyết kết, hung cách.
“Y học cương mục” trị đàm ẩm, tâm thống dùng đoàn cáp phấn cho vào qua lâu nhục giã nát, phơi khô viên bằng hột ngô. Mỗi lần uống 50 viên.
2 – Hải phụ thạch chữa bệnh tràng nhạc
Hải cáp xác lại chữa bệnh bướu cổ (anh lựu) quản dạ dày thổ ra nước chua.
Hải phù thạch tiêu đờm, tán kết, nhuyễn kiên, thanh nhiệt, dùng chữa các chứng đàm hỏa uất kết tràng nhạc. Thường dùng mẫu lệ, hải tảo, côn bố, hạ khô thảo phối hợp cùng dùng.
Hải cáp xác không những nhuyễn kiên, tán kết, còn hóa đàn, tiêu tràng nhạc, sơ can, hành ứ, chủ trị bệnh anh lựu, vị quản đau thổ ra nước chua.
Như “Thánh thế tổng lục” bài hải cáp tán (hải cáp, nhân sâm, hải tảo, bạch phục linh, bán hạ) dùng điềm đắng, cam thảo, sắc nước uống, trị chứng anh lựu (bướu cổ). Khi chữa chứng cuống dạ dày đau, nôn nước chua, thường hay phối hợp với các vị: ngô thù du, hoàng liên, huyền hồ, xuyên luyện tử, ngõa lăng tử.
3 – Hải phù thạch chủ trị các chứng lâm Hài cáp xác lợi thủy, tiêu thũng
Hải phù thạch thanh phế, hòa đàm, thông lợi bàng quang để chữa lâm, lậu. Như “thiên kim phương” dùng phù thạch tán nhỏ, sắc nước, lọc trong uống.
“Nhân trai trực chi phương” – bài hải kim tán (phù thạch tán nhỏ) sinh cam thảo sắc nước uống để chữa đái ra máu, tiểu tiện sáp thông. Hải cáp xác không những thanh phế để thông điều thủy đạo, mà do chất nặng trầm, giáng vào can thận để thông thủy đạo. Cho nên không những dùng cho các chứng lâm, mà còn chữa thủy thũng.
Như “Thánh huệ phương” trị thủy thũng, khái nghịch thượng khí, nằm ngồi không được, phải dùng hải cáp xác, điềm đình lịch, phòng kỷ, hạnh nhân, cam toại, tang căn bạch bì, phòng kỷ, hạnh nhân, cam toại, táo nhục giã nát hòa thuốc làm hoàn bằng hột ngô to dùng vừng làm thang uống bảy viên.
“Phổ tế phương” Bài hải cáp tán trị tiểu nhi cam thủy, phù, đầy, khí cấp, dùng ngay hải cáp, trạch tả, phòng kỷ, la bạc tử, uống với rượu trắng.
Đặc thù sử dụng khác nhau.
“Truyền tin thích dụng phương” trị bệnh đái ra sỏi phát huyết, dùng phù thạch câu một nắm tán nhỏ lấy ba thăng nước, rượu một thăng hòa vào đun rồi lọc trong. Mỗi ngày uống một thăng “Phổ tế bản sự phương” bài thần hiệu tán, bạch phù thạch, cáp phấn, thuyền thoái, đều tán nhỏ, mỗi lần dùng 3 đồng, lấy mật cá trắm bảy cái vắt lấy nước uống thuốc, để chữa chứng tiêu khát, khát quá, đói uống không ngon.
“Phổ tế phương” kỳ lão đan: bạch phù thạch nửa lạng, mật dược 2 đồng đều tán nhỏ, lấy dấm, hồ làm thành hoàn to bằng hột ngô, mỗi lần dùng 6 hoàn, uống với rượu nguội lạnh, để chữa chứng sang phát, ác sang, “Nho môn sự tân” trị bệnh cam, sáng lâu không khôi, dùng hải phù thạch, kim ngân hoa tán nhỏ, thêm chè, uống ngày hai lần.
“Trực chỉ phương” trị các bệnh đái ra máu, đái ra sỏi, tiểu tiện sáp thống, dùng hoàng lan phù thạch tán nhỏ, mỗi lần uống 2 đồng, đun nước sinh cam thảo làm thang uống thuốc. .
“Truyền tín phương” trị chứng nội nhiệt, huyết ly, hải cáp tán nhỏ, một ngày uống hai lần, mỗi lần uống 2 đồng cân.
“Dương thị gia tàng phương” bài thần bạch tán: Cáp phấn một lạng (nghiền cực nhỏ), hòe hoa nửa lạng (sao tiêu, nghiền nhỏ). Các vị trên đều phải tán cho thật nhỏ. Mỗi lần dùng một đồng, dùng nước giếng mới múc lên mà uống thuốc, để chữa chứng đổ máu cam không khỏi kiêm chữa các chứng tiện ra máu không khỏi.
Để lại một phản hồi