ĐẠI HOÀNG MẪU ĐƠN THANG

(Kim quỹ yếu lược)

 

Thành phần:

Đại hoàng 6 – 12g

Đào nhân 8 – 12g

Mang tiêu 8 – 12g

Mẫu đơn bì 8 – 12g

Đông qua nhân 12 – 20g

Cách dùng: Đại hoàng cho vào sau, Mang tiêu tán bột mịn cho vào thuốc đã sắc, trộn đều uống.

Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tả hỏa, phá ứ, tán kết, tiêu ung.

Giải thích bài thuốc:

Đại hoàng: thanh nhiệt, giải độc, tả hạ.

Đơn bì: lương huyết tiêu ứ đều là chủ dược.

Mang tiêu hợp với Đại hoàng thanh nhiệt giải độc, tả hạ thông tiện.

Đào nhân hợp với Đơn bì hoạt huyết tán ứ. Đông qua nhân: tán kết bài nùng.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chủ trị bệnh trường ung (thường chỉ bệnh viêm ruột thừa cấp).

Tùy trường hợp có gia giảm như:

1. Sốt cao, đau bụng nhiều gia Hoàng liên để thanh nhiệt giải độc.
2. Đại tiện không thông mót rặn, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác có dấu hiệu thương âm bỏ Mang tiêu gia Huyền sâm, Sinh địa để dưỡng âm thanh nhiệt.
3. Trường hợp có khối u ở bụng dưới nên phải gia Đương quy, Xích thược, Địa long để hoạt huyết hóa ứ.
4. Trường hợp đã hóa mủ cần gia thuốc thanh nhiệt giải độc như Kim ngân hoa, Bồ công anh, Bạch hoa xà thiệt thảo.

Bài thuốc có thể dùng để chữa các bệnh viêm phần phụ hoặc táo bón thuộc thấp nhiệt.

Chú ý không dùng đối với các trường hợp sau: viêm ruột thừa đã có mủ nặng kèm viêm phúc mạc có triệu chứng nhiễm độc choáng, phụ nữ có thai viêm ruột thừa mạn tính tái phát và các trường hợp người già trẻ em thể chất hư nhược.

Ở Trung quốc có nhiều báo cáo sử dụng bài thuốc gia giảm kết hợp châm cứu chữa viêm ruột thừa có tác dụng tốt.