TIỂU SÀI HỒ THANG

(Thương hàn luận)

Thành phần:

Sài hồ 12 – 16g

Hoàng cầm 8 – 12g

Bán hạ 8 – 12g

Đảng sâm 8 – 12g

Sinh khương 8 – 12g

Chích Cam thảo 4 – 8g

Đại táo 4 – quả

Cách dùng: sắc nước uống

Tác dụng: Hòa giải thiếu dương, sơ can lý tỳ, điều hòa tỳ vị.

Giải thích bài thuốc:

Sài hồ có tác dụng sơ thông khí cơ, thấu đạt tà khí ở thiếu dương là chủ dược.

Hoàng cầm: tả uất nhiệt ở thiếu dương hợp với Sài hồ chữa được chứng hàn nhiệt vãng lai, ngực sườn đầy tức, bứt rứt khó chịu, chứng bệnh thường là do cơ thể hư hoặc chữa nhầm làm tổn thương chính khí, tà khí nhập vào thiếu dương gây bệnh nên thêm các vị Đảng sâm, Cam thảo, Đại táo để ích khí điều trung, phò chính khu tà.

Bán hạ, Sinh khương, Đại táo cùng dùng có thể điều hòa vinh vệ, hàn nhiệt vãng lai.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc này chủ trị hội chứng bệnh thiếu dương.

1. Trường hợp dùng trị chứng sốt rét do phong hàn gia thêm Thường sơn (sao rượu), Thảo quả.
2. Trường hợp bệnh nhiệt ở thiếu dương nhập vào huyết gây sốt thương âm gia thêm Sinh địa, Đơn bì, Tần giao để lương huyết dưỡng âm.
3. Nếu có triệu chứng ứ huyết, bụng dưới đầy tức đau (thường gặp ở sản phụ sau đẻ) bỏ Sâm, Thảo, Táo gia Diên hồ sách, Đương quy, Đào nhân để hóa ứ.
4. Trường hợp có hàn gia Nhục quế tâm để trừ hàn, có khí trệ gia thêm Hương phụ chế, Trần bì, Chỉ xác để hành khí.