BẢO HÒA HOÀN

(Đơn Khê tâm pháp)

Thành phần:

Sơn tra 240g

Bạch linh 120g

Thần khúc 80g

Liên kiều 40g

Bán hạ 120g

Trần bì 40g

La bạc tử 40g

(Có bài thêm Mạch nha)

Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, hồ viên. Mỗi lần uống 6 – 12g với nước sôi nguội hoặc nước sắc Mạch nha sao.

Có thể làm thuốc thang lượng tùy theo bệnh lý.

Tác dụng: Tiêu tích hòa vị, thanh nhiệt lợi thấp.

Giải thích bài thuốc:

Bài thuốc thường được dùng để chữa chứng thực tích. Trong bài:

Sơn tra, La Bạc tử, Thần khúc đều có tác dụng tiêu thực nhưng Sơn tra chủ yếu là tiêu tích do chất dầu mỡ.

La Bạc tử tiêu tích do chất đường bột thêm tác dụng giáng khí hóa đàm.

Thần khúc tiêu thực do ngoại cảm ảnh hưởng chức năng tỳ vị đều là chủ dược.

Bán hạ, Trần bì, Bạch linh: hành khí, hòa vị, hóa thấp.

Liên kiều: tán kết thanh nhiệt.

Các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc tiêu tích hòa vị, thanh nhiệt lợi thấp.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chủ yếu trị chứng thực tích thường gặp ở trẻ em rối loạn tiêu hóa.

1. Nếu thực tích kiêm tỳ hư gia Bạch truật, gọi là bài “ĐẠI AN HOÀN” (Đơn Khê tâm pháp) có tác dụng tiêu tích, kiện tỳ.
2. Nếu bài thuốc này bỏ Bán hạ, La bạc tử, Liên kiều gia Bạch truật, Bạch thược gọi là bài “TIỂU BẢO HÒA HOÀN” (Y phương tập giải). Tác dụng chủ yếu là kiện tỳ, tiêu thực nhẹ hơn.
3. Nếu bài thuốc gia thêm Bạch truật, Hậu phác, Hương phụ, Chỉ thực, Hoàng cầm gọi là “BẢO HÒA HOÀN” (Cổ kim y giám) có tác dụng kiện tỳ, tiêu tích, hóa thấp, thanh nhiệt.
4. Trường hợp kiết lỵ mới bắt đầu có chứng thực tích cũng có thể dùng bài thuốc này bỏ Phục linh, Liên kiều gia Hoàng liên, Binh lang, Chỉ thực để điều khí thanh nhiệt đạo trệ.