BÁN HẠ HẬU PHÁC THANG

(Kim quỹ yếu lược)

Thành phần:

Bán hạ chế 8 – 16g

Hậu phác 8 – 12g

Phục linh 12 – 16g

Tô diệp 6 – 12g

Sinh khương 8 – 12g

Cách dùng: sắc nước uống với nước sôi ấm, ngày chia 4 lần.

Tác dụng: Hành khí, khai uất, giáng nghịch, hóa đàm.

Giải thích bài thuốc:

Bán hạ có tác dụng hóa đờm tán kết, hòa vị giáng nghịch.

Hậu phác hành khí khai uất, trừ mãn đều là chủ dược.

Bán hạ giáng nghịch hóa đàm giúp Hậu phác tuyên phế tán kết.

Phục linh: thẩm thấp kiện tỳ giúp Bán hạ hóa đàm. Sinh khương: ôn tỳ, giáng nghịch, hòa trung.

Các vị thuốc hợp lại có tác dụng hành khí khai uất, giáng nghịch hóa đàm.

Ứng dụng lâm sàng:

Bài thuốc chủ trị chứng đàm khí uất kết trong họng như có vật chướng, nhổ, nuốt khó khăn (Mai hạch khí), ngực sườn đầy tức đau, hoặc ho khó thở, hoặc nôn, rêu lưỡi nhuận hoạt trắng, mạch huyền hoạt hoặc huyền hoãn (thiên về thấp đàm).

1. Trường hợp ngực sườn đau tức nhiều gia Mộc hương,

Thanh bì, Chỉ xác để hành khí giảm đau; nôn nhiều gia thêm Bán hạ, Sinh khương hoặc Sa nhân, Bạch đậu khấu, Đinh hương để giáng nghịch cầm nôn.

2. Trường hợp đàm thấp không nặng gia Đại táo 2 quả để hòa trung kết hợp dùng Sinh khương điều hòa vinh vệ, thông đạt khí cơ gọi là bài “TỨ THẤT THANG ” (Hòa tễ cục phương).
3. Bài thuốc có thể dùng trị các chứng co thắt thực quản, bệnh Hysteria (có cảm giác trong họng có dị vật), đau dạ dày cơ năng hoặc nôn, viêm phế quản cấp mạn tính hóa nhiều đàm, thuộc hội chứng khí trệ đàm tắc.

Chú ý: Đối với trường hợp âm hư, đờm hỏa hóa uất không nên dùng.