BỔ TRUNG ÍCH KHÍ THANG

(Tỳ vị luận)

 

Thành phần:

Hoàng kỳ 20g

Chích thảo 4g

Thăng ma 4 – 6g

Đảng sâm 12 – 16g

Đương quy 12g

Sài hồ 6 – 10g

Bạch truật 12g

Trần bì 4 – 6g

Cách dùng: sắc nước uống.

Tác dụng: Điều bổ tỳ vị, thăng dương ích khí.

Giải thích bài thuốc:

Là bài thuốc chủ yếu chữa tỳ vị khí hư hạ hãm, sinh ra triệu chứng sa nội tạng như sa dạ dày, sa tử cung, sa trực tràng hoặc chứng tỳ khí hư không nhiếp thống được huyết gây chứng rong kinh ở phụ nữ hoặc kiết lỵ kéo dài.

Trong bài:

Hoàng kỳ: bổ trung ích khí, thăng dương cố biểu là chủ dược.

Đảng sâm, Bạch truật, Chích thảo: ích khí bổ tỳ kiện vị.

Trần bì: lý khí hóa trệ.

Thăng ma, Sài hồ hợp với Sâm Kỳ để ích khí thăng đề.

Đương quy: bổ huyết hòa vinh.

Các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc có tác dụng bổ trung ích khí, thăng dương cố biểu làm cho tỳ vị được cường tráng, trung khí được đầy đủ.

Ứng dụng lâm sàng:

1. Trên lâm sàng bài thuốc có thể dùng để chữa cơ thể vốn hư nhược dễ bị cảm mạo, mệt mỏi ra mồ hôi.
2. Những trường hợp khí hư hạ hãm gây nên các chứng sa nội tạng như sa tử cung, sa thận, sa dạ dày, thoát vị bẹn hoặc sụp mi; dùng bài thuốc gia thêm Chỉ xác hoặc Chỉ thực có kết quả tốt.
3. Trường hợp bệnh đường ruột mạn tính, rối loạn tiêu hóa kéo dài, cơ thể hư nhược có thể dùng bài này có hiệu quả tốt.
4. Trường hợp do khí huyết hư nhược gây nên sốt kéo dài cũng có thể dùng bài thuốc này có kết quả, gọi là phép chữa “Cam ôn trừ đại nhiệt”.