Bài thuốc khai khiếu: Chí bảo đơn

Thành phần:

Nhân sâm 40g Xạ hương 4g

Thiên trúc hoàng 40g Băng phiến 4g

Hổ phách 40g Đồi mồi 40g Chu sa 40g

Chế Nam tinh 20g Tê giác 40g

Ngưu hoàng 20g Hùng hoàng 40g An tức hương 60g

Cách dùng: Nghiền bột mịn trộn đều, luyện mật làm viên nặng 4g, mỗi lần uống 1 viên, tán nhỏ uống với nước sôi nguội, trẻ em giảm liều uống 1/2 – 1/4 viên tùy tuổi.

Tác dụng: Hóa trọc khai khiếu, thanh nhiệt giải độc, trấn kinh an thần.

Giải thích bài thuốc:

Bài thuốc chữa chứng đàm nhiệt mê tâm khiếu, sinh ra chứng hôn mê không nói được, đàm thịnh khó thở.

Xạ hương, Băng phiến, An tức hương, Thiên trúc hoàng khu đàm khai khiếu, phương hương hóa trọc là chủ dược.

Tê giác, Ngưu hoàng, Đồi mồi: thanh nhiệt giải độc. Hùng hoàng, Chế Nam tinh: trừ đàm giải độc.

Chu sa, Hổ phách: trấn kinh an thần.

Nhân sâm: bổ khí có tác dụng phò chính khu tà.

Ứng dụng lâm sàng:

1. Là bài thuốc chủ yếu chữa chứng trúng thử, trúng phong có hội chứng đàm mê tâm khiếu, biểu hiện các triệu chứng như: hôn mê, cấm khẩu, khó thở, khò khè, thường dùng chữa các chứng bệnh động kinh co giật, tai biến mạch máu não, đột quỵ, hôn mê gan …
2. Trường hợp sốt cao cần gia thêm thuốc thanh nhiệt lương huyết giải độc.

Lưu ý: Trong bài có vị Nhân sâm, Cổ nhân dùng Nhân sâm sắc riêng để uống thuốc có ý bổ khí cố thoát, phò chính, khu tà, trong trường hợp bệnh nguy kịch dễ có tình trạng tâm khí suy thoát.